In mijn boek tempeltheologie laat ik zien dat er twee beweging zijn die kenmerkend zijn voor religieus bewustzijn.
Harvey Cox schrijft in “Het Narrenfeest” over ‘archaïsche’ of ‘niet-historische godsdiensten enerzijds, in tegenstelling tot ‘historische’ godsdiensten anderzijds. De archaïsche of kosmische religies zijn geconcentreerd rond de terugkerende fundamentele gegevens van leven en natuur, de loop van de sterren, de wisseling van seizoenen, geboorte, seks en dood. Ze hielpen de mens zichzelf te situeren binnen de grotere kosmische omlijsting waarvan hij onmiskenbaar deel uitmaakt. Maar ze moedigen hem niet aan geschiedenis te maken. In een schema: de mens op aarde gaat zich verhouden tot de hemel in het hier en nu:
De historische religies zijn in staat om geschiedenis te schrijven. Door grote gebeurtenissen als de exodus uit Egypte, de dood van Jezus of de Franse revolutie gaat verleden over in toekomst. Het moment van verandering of bevrijding is het moment van oorsprong of schepping geworden. De bevrijde mensen gaan op weg naar een nieuwe toekomst. Die toekomst komt beetje bij beetje het heden binnen. Volgens Cox kan dit echter in een zelfingenomenheid veranderen waarbij de ideale toekomst in het heden een ideologie wordt. De ideale toekomst kan bestaan uit verhalen over een nieuwe wereld waarin we leven in vrijheid en overvloed. Maar het kan vervallen in een wereld die we gaan beheersen voor een dominant verhaal. Een toekomst die we opleggen door macht en geweld: ideologie.
In een schema: Oorsprong gaat over in een ideale toekomst in een historische religie:
In tempeltheologie komen deze twee lijnen, de archaïsche en historische samen in de tempel. Dit is het raakpunt van hemel en aarde EN het begin van de nieuwe schepping (=Axis Mundi). In het oude Israël was de Sinai, de tabernakel en de tempel dit raakpunt. En als Jezus ten tonele verschijnt presenteert hij zichzelf als de nieuwe tempel, het raakpunt van hemel en aarde en het startpunt van de nieuwe schepping.
Wanneer Jezus zijn tempel bouwt en koninkrijk lanceert heeft dit een duidelijke kleur. Jezus wordt een met het lijden van de mensheid en zijn volk. De hemel verbindt zich aan de aarde via naastenliefde, vergeving, aanvaarding, bevrijding, eenvoud. Daarom heeft die nieuwe wereld van Jezus ook een specifieke kleur. En hier komt Reisgenoten in beeld.
Reisgenoten delen het geloof dat door Jezus tempelbouw-actie er een nieuwe schepping is gekomen.
Om Jezus te volgen naar zijn nieuwe wereld kun je gaan oefenen in een lichte monastieke orde. De kerk is dan een oefenplaats voor de bewoners van Jezus’ nieuwe wereld.
Reisgenoten bestaat dan ook uit oefeningen. Deze oefeningen zijn in te delen in drie categorieën. Deze drie categorieën vormen samen een labyrint, een oeroude metafoor voor de weg naar God, naar elkaar en naar jezelf.
UP > Je bent onderdeel van een een groter verhaal.
OUT > Je leeft in relaties tot andere mensen en de wereld om je heen.
IN > Je ontdekt je eigen identiteit en betekenis.
ZIJN – Ontdekken dat het leven een gift is. Je leeft onder Gods open wereld. Oefeningen kunnen te maken hebben met stilte, geloof, meditatie, ademen, bidden en rituelen rondom de aanwezigheid van God in je leven.
VERTELLEN – Ontdekken dat je leeft in Gods grote verhaal van Schepping tot Herschepping met als centrum het leven van Jezus. Oefeningen kunnen te maken hebben met de bijbel, theologie en storytelling.
LIEFHEBBEN – Ontdekken dat de weg van Jezus gaat over liefde voor God, jezelf en de ander. Oefeningen kunnen gaan over gastvrijheid, kwetsbaarheid, naastenliefde, zorg het leven in een gemeenschap.
MAKEN – Ontdekken dat God een nieuwe wereld maakt door jou heen. Oefeningen kunnen gaan over kunst en creativiteit, duurzaamheid, rechtvaardigheid en je lifestyle.
LEREN – Ontdekken dat je reis niet af is. Oefeningen kunnen gaan over vragen, kritisch denken, dialoog aan kunnen gaan, twijfelen en geloven.
Wil je eerst eens alle oefeningen bekijken? Klik dan hier op Reisgenoten voor alle oefeningen
REISGENOTEN is eigendom van de Dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk in Nederland.
